Kiedy czyścimy budki lęgowe?
Budki lęgowe możemy czyścić od 16 października do końca lutego. Wskazane jest, by porządki powtarzać dwa razy w roku - jesienią i pod koniec zimy (w lutym). Dlaczego? W zimie skrzynki lęgowe są często wykorzystywane przez ptaki jako schronienie, zwłaszcza w czasie mrozów i opadów śniegu. Przed wiosną warto więc ponownie oczyścić je z odchodów i przyniesionych traw, mchów czy piór (ptaki w ten sposób „docieplają” zimowe lokum).
Dlaczego wymagają czyszczenia?
W przeciwieństwie do naturalnych dziupli, w budce lęgowej nagromadzony materiał nie jest w stanie sam się rozłożyć i co roku wymaga uprzątnięcia. Nieposprzątana budka stanowi bowiem doskonałe miejsce do rozwoju pasożytów, które mogą szkodzić pisklętom oraz dorosłym ptakom. Poza tym coraz grubsza warstwa gniazd, sprawi, że będzie tam zwyczajnie ciasno, ale też niebezpiecznie, kiedy jaja lub pisklęta znajdą się zbyt blisko otworu wlotowego. To sprawi, że zarówno zawartość gniazda, jak i wysiadujące ptaki będą narażone na niebezpieczeństwa, np. w postaci ataku drapieżników lub innych ptaków.
Czyszczenie krok po kroku
Na początek trzy techniczne wskazówki. Do tego zadania najlepiej założyć rękawice ochronne, bo stare gniazdo to siedlisko bakterii i pasożytów. Dobrze jest też ustawić drabinę z boku budki, żeby nieczystości nie poleciały na nas i na nasze ubranie. Do czyszczenia doskonale przydadzą się małe grabki lub łopatka. Nie stosujemy do tego żadnych detergentów.
Sprawdzamy, czy budka nie ma lokatorów
W zimie budki to idealny nocleg dla niektórych ptaków - bogatki, modraszki, kowalika czy dzięcioła. Warto pamiętać także, aby nie usuwać z nich zimowych gniazd mazurków oraz wróbli domowych. W budce oprócz ptaków mogą mieszkać też drobne ssaki np. orzesznice, myszy, wiewiórki czy nietoperze. Pozostawmy je w spokoju, a wyczyszczenie takiej zamieszkałej budki zaplanujmy na wiosnę.
Przy okazji czyszczenia sprawdzamy, czy budka nie wymaga drobnego remontu. Jeśli musieliśmy zdjąć budkę z drzewa, po skończonej pracy zawieszamy ją z powrotem w to samo miejsce - tak aby jej zimowi lokatorzy, mogli nocą znów tam powrócić.
Co skrywają budki?
Wyjmowane gniazda to często bardzo gruba warstwa roślin, sierści, mchu czy ziemi. Każdy ptak ma jednak swoje zwyczaje. Przykładowo w budce lęgowej szpaków możemy spotkać sprasowany materac zbutwiałego roślinnego materiału i nieczystości. W przypadku kawek skład gniazda nieco się różni. Oprócz trawy, piór i szmatek można w niej znaleźć także masę ziemi.
Jakie niespodzianki skrywają jeszcze budki lęgowe ptaków? O tym więcej w materiale Marcina Szumowskiego z programu "Czysta Polska":
Oprac. Karolina Pawłowska
