Nowa kategoria odpadów od stycznia 2025 roku. Co się zmieni?
Nowy Rok przynosi rewolucję w segregacji odpadów. Chodzi o ubrania i tekstylia, które do tej pory mogliśmy wyrzucać do pojemnika na odpady zmieszane. Od 1 stycznia również ta grupa śmieci będzie podlegała selektywnej zbiórce. Dlatego nie będą one już mogły trafić do zwykłego kosza. Gdzie w takim razie powinniśmy je wyrzucić?
Odzieżowy problem
Według danych Parlamentu Europejskiego przeciętny Europejczyk kupuje 26 kg ubrań rocznie, z czego aż 87 proc. jest spalana lub trafia na składowiska odpadów. Niewiele, bo zaledwie 22 proc., poddawana jest selektywnej zbiórce, a tylko 1 proc. recyklingowi. Produkcja tekstyliów wymaga dużo wody, a także gruntów pod uprawę bawełny i innych włókien. W 2020 roku średnie zużycie tekstyliów na osobę w UE wymagało 400 m2 ziemi, 9m3 wody i aż 391 kg surowców, pozostawiając aż 270 kg śladu węglowego.
Nowe przepisy mają to zmienić. Ich celem jest zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych, a także ilości powstających śmieci i zanieczyszczenia wód oraz gruntów, przy jednoczesnym zwiększeniu recyklingu tych odpadów.
Co dokładnie się zmieni?
Od 1 stycznia 2025 roku każda gmina będzie miała obowiązek przyjmowania w Punkcie Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK) odpadów tekstylnych. Ma to związek z wejściem w życie przepisów zawartych w ustawie z dnia 19 lipca 2019 roku o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.
Choć do tej pory PSZOK-i przyjmowały tego rodzaju odpady, to trafiały tam jednak ich śladowe ilości. A odzież i tekstylia częściej wyrzucaliśmy do odpadów zmieszanych.
Nowe przepisy nie wymagają od nas posiadania nowego pojemnika na odpady. Gminy będą zobowiązane jednak do stworzenia dla mieszkańców specjalnych punktów zbiórek. W tym celu mogą zastosować różne rozwiązanie np. zapewnić osobne kontenery na odpady albo odbierać je we wskazanym terminie na zasadach podobnych jak to jest w przypadku gabarytów.
Odpady tekstylne i odzieżowe to m. in. zużyte ubrania, buty, koce, pościel, zasłony, kapelusze, obuwie czy dywany. Za wrzucenie tych odpadów do niewłaściwego pojemnika będzie nakładana kara, która może wynosić dwukrotność lub nawet czterokrotność opłaty podstawowej.
Producenci odpowiedzialni za produkt
Dodatkowo na poziomie europejskim opracowywane są również przepisy dotyczące Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenckiej, które zobowiązują producentów tekstyliów do odpowiedzialności za produkt na jego każdym etapie „życia”, także w momencie, kiedy stanie się odpadem.
Autor: Karolina Pawłowska
Fot. pexels/ cottonbro studio/ Arina Krasnikova/ Ron Lach