Jak radzić sobie ze smogiem i co zrobić, by go zmniejszyć?

Smog (nazwa pochodzi od połączenia słów „smoke” – dym  i „fog” - mgła) jest mieszaniną, która powstaje w wyniku zanieczyszczeń powietrza wynikających z naszej działalności i niekorzystnych zjawisk atmosferycznych (przede wszystkim mgły). Główne jego składniki to tlenki azotu (NOx), lotne związki organiczne (VOCs) oraz cząstki stałe (PM).

Smog ma destrukcyjny wpływ na zdrowie, zwłaszcza na nasze płuca. Wdychanie go może prowadzić do chorób takich jak astma, alergie, przewlekłe zapalenie oskrzeli czy niewydolność oddechowa. Długotrwałe narażenie na smog może również prowadzić do chorób serca, udarów mózgu oraz nowotworów płuc. Zanieczyszczenia powietrza mogą mieć szczególnie szkodliwy wpływ na dzieci, osoby starsze oraz osoby z istniejącymi problemami zdrowotnymi. Dlatego też niezwykle ważne jest skuteczne chronienie się przed smogiem.

 

Jak chronić się przed smogiem?

• Zaczerpnij świeżego powietrza

Jeśli to możliwe, zaplanuj wolny czas w miejscu o lepszej jakości powietrza. Na przykład, podczas weekendu wyjedź za miasto lub pospaceruj po lesie.

• Sprawdzaj stan powietrza

Wyrobienie nawyku monitorowania jakości powietrza może pomóc w ograniczeniu wpływu smogu na nasze zdrowie. Dzięki regularnym pomiarom można planować aktywności w taki sposób, aby w dni o wysokim poziomie zanieczyszczeń ograniczyć czas spędzany na zewnątrz do minimum, a w dni z dobrą jakością powietrza – jak najwięcej przebywać na świeżym powietrzu. Stan powietrza możesz sprawdzić w aplikacji „Lepsza Polska”.

 

• Używaj maseczki, np. z filtrem N95

Maseczki z odpowiednimi filtrami są bardzo ważne – skutecznie chronią nas przed szkodliwymi cząstkami smogu.

• Stwórz w domu zieloną strefę i dbaj o roślinność w swojej okolicy

W domu lub na balkonie możesz stworzyć "zieloną strefę", wybierając rośliny doniczkowe, które naturalnie oczyszczają powietrze. Przykłady takich roślin to:

- Skrzydłokwiat – skutecznie usuwa toksyny, takie jak benzen czy formaldehyd.

- Dracena – pomaga w eliminacji zanieczyszczeń, w tym ksylenu i toluenu.

- Paprocie – doskonale nawilżają powietrze i pochłaniają szkodliwe substancje.

- Bluszcz pospolity – redukuje poziom formaldehydu i innych lotnych związków organicznych.

- Sansewieria (wężownica) – działa jak naturalny filtr powietrza, nawet w nocy.

Możesz również dbać o roślinność w swojej najbliższej okolicy oraz… też zasadzić z nami drzewa podczas akcji „Czyste, Zielone Miasta".

 

• Wspieraj organizm

Antyoksydanty pomagają w walce z wolnymi rodnikami, które pojawiają się w organizmach wystawionych na działanie smogu. Warto wzbogacić dietę o świeże owoce i warzywa bogate
w witaminy C i E oraz kwasy omega-3.

• Staraj się oddychać przez nos

Nos posiada naturalne mechanizmy filtrujące, takie jak rzęski, które oczyszczają powietrze. Dlatego też, kiedy pomiary wskazują na pogorszenie się stanu powietrza, lepiej oddychać bez otwierania buzi. Nos to naturalny filtr powietrza, w który zaopatrzony jest każdy człowiek.

• Ogranicz przebywanie na zewnątrz w trakcie smogu

Jeśli jakość powietrza jest zła, ogranicz przebywanie na zewnątrz do absolutnego minimum. Unikaj centrum w godzinach szczytu - jeśli możesz, omijaj okolice zatłoczonych i zakorkowanych ulic.

 

Co ważne, możemy też przeciwdziałać smogowi.

• Podróżuj odpowiedzialnie

Kiedy to możliwe, rezygnuj z samochodu na rzecz komunikacji miejskiej, roweru lub spacerów. Dzięki temu zmniejszysz emisję spalin, co ma wpływ na poprawę jakości powietrza.

• Wprowadź zmiany w swoim domu:

- Zainwestuj w panele fotowoltaiczne, które zmniejszają emisję CO₂, a jednocześnie pozwalają na produkcję „czystej” energii.

- Pomyśl o termomodernizacji swojego budynku, aby poprawić jego efektywność energetyczną

Termoizolacja budynku znacząco poprawia jego efektywność energetyczną. Ocieplenie ścian, dachu, podłóg i fundamentów tworzy barierę termiczną, która ogranicza ucieczkę ciepła z budynku na zewnątrz w zimę. Dzięki temu potrzebujemy mniej energii do jego ogrzania. Latem zapobiega przedostawaniu się gorąca z zewnątrz do wnętrza budynku. Jeśli korzystamy z klimatyzacji, spowoduje to mniejsze zużycie prądu.

-  Jeśli sam ogrzewasz swój dom, wymień piec na nowy lub załóż filtr kominowy. Zadbaj również o wysoką jakość spalanego materiału grzewczego.

Wymiana pieca na nowoczesny, ekologiczny model jest jednym z najlepszych sposobów na ograniczenie emisji spalin.

Jakie korzyści daje nowoczesny piec:

- Wyższa sprawność – nowoczesne piece efektywniej wykorzystują paliwo, zużywając go mniej do wytworzenia tej samej ilości ciepła.

- Mniej zanieczyszczeń – emitują znacznie mniej pyłów (PM2.5, PM10) i szkodliwych gazów (tlenki azotu, tlenek węgla).

- Ekologiczne paliwa – często przystosowane do spalania pelletu, gazu lub oleju niskosiarkowego, które są czystsze niż węgiel.

- Automatyzacja – systemy kontrolują proces spalania, minimalizując emisję szkodliwych substancji.

- Spełnienie norm – nowe piece odpowiadają rygorystycznym standardom emisji.

Co ważne, wiosną 2025 r. planowany jest powrót do rządowego programu „Czyste Powietrze”, w ramach którego, możliwe będzie otrzymanie dofinansowania na kompleksową termomodernizację budynków oraz wymianę starych i nieefektywnych źródeł ciepła na paliwo stałe na nowoczesne źródła ciepła spełniające najwyższe normy.

• Myśl ekologicznie planując budowę domu:

- Jeśli planujesz budowę domu, postaw na najnowocześniejsze rozwiązania. Poza panelami fotowoltaicznymi, pomyśl również o pompie ciepła.

- Pompa ciepła to urządzenie grzewcze wykorzystujące odnawialne źródło energii, które pozwala ogrzać dom. Korzysta ono z energii pochodzącej z gruntu, z wody lub z powietrza, a następnie kieruje do instalacji grzewczej znajdującej się wewnątrz budynku.

Każdy z nas ma wpływ na jakość powietrza, którym oddychamy. Wspólnymi siłami możemy poprawić stan środowiska i zapewnić lepszą przyszłość dla nas i naszych dzieci.

Działu Marketingu i PR POLSAT
Fot. Adobe Stock